Zdzisław Szczerbaciuk W artykule zawarto prezentację przemian w sektorze
autobusowych usług transportowych poza obszarami miejskimi w latach 1990–2013
oraz przedstawiono ocenę wpływu licznych zmian ustawowych na funkcjonowanie
tego sektora. Omówione także problemy funkcjonowania sektora w obecnej sytuacji
ekonomicznej i prawnej, w tym wyniki oceny ocena środowiska przewoźników
wdrażania rozporządzenia UE nr 1370/2007 w Polsce w zakresie regionalnej
komunikacji autobusowej. W końcowej części artykułu przedstawiono propozycje
rozwiązań niezbędnych do wprowadzenia w sektorze transportu autobusowego i
wskazano na perspektywy tej branży.
W
Polsce, podobnie jak w całym świecie, występują coraz większe potrzeby
przemieszczania się ludzi. Są one stymulowane przez zmiany społeczne oraz
potrzeby ekonomiczne zarówno poszczególnych osób, jak i całych społeczeństw.
Rozrastającą się terytorialnie sieć osadnicza powoduje oddalanie się miejsca
zamieszkania od miejsca pracy, nauki, zaspakajania potrzeb socjalnych i
kulturalnych. Zmiany w rozwoju gospodarczym kraju wymuszają przemieszczanie się
ludzi w poszukiwaniu pracy lub wynikają z chęci zapewnienia lepszych warunków
dla siebie oraz swoich rodzin. Dlatego potrzeba mobilności stała się we
współczesnym świecie jest jedną z podstawowych potrzeb nowoczesnych
społeczeństw. Potrzeby
w zakresie mobilności mogą być zapewniane w różnorodny sposób, w tym przez
transport: a)
indywidualny każdego obywatela, który skorzysta z sieci dróg publicznych lub
prywatnych na danym obszarze, b)
publiczny organizowany przez przedsiębiorców działających na własny rachunek
ekonomiczny, jednostki samorządu terytorialnego lub przez „państwo”. W
każdym z wymienionych sposobów zaspakajania potrzeb społeczeństwa rola „państwa”
jest nieodzowna. Powinno ono zapewnić system regulacji prawnych w dziedzinie
transportu oraz określić preferencje sposobu w jaki powinny być zaspakajane
potrzeby komunikacyjne społeczeństwa. Transport
publiczny w większości krajów Unii Europejskiej jest wspierany ogromnymi
środkami z budżetów publicznych. Także w Polsce środki publiczne pokrywają
ponad 80% wydatków na wykonywanie kolejowych przewozów regionalnych oraz 60% na
pokrycie kosztów działania komunikacji miejskiej. Z uwagi na to zaangażowanie
środków publicznych w niemal 100% są to przewozy organizowane i
współfinansowane przez organy samorządu terytorialnego lub władze państwowe. Zdecydowana
większość przedsiębiorców realizujących przewozy w ramach publicznego
transportu zbiorowego to także firmy których wyłącznym lub większościowym
właścicielem są jednostki samorządowe różnych szczebli lub władze państwowe.
Unia Europejska bardzo często reguluje określone obszary życia
gospodarczego i społecznego szczególnie jeżeli dotyczy to praw dla obywateli
lub zapewnienia im określonego poziomu usług. Regulacje te dotyczą zapewnienia
konkurencji na rynku lub wyrażenia zgody na ograniczenie tej konkurencji. Jedną
z takich dziedzin życia jest transport, w tym transport publiczny osób. W
niniejszym artykule skoncentrowano się tylko na jednej z form publicznego
transportu zbiorowego, a mianowicie autobusowych przewozów osób w komunikacji
regularnej, poza obszarami miast posiadających własne systemy komunikacyjne. Pełny tekst: Autobusy – Technika. Eksploatacja. Systemy Transportowe 2014, nr 4
|